Michel Foucault

(1926-1984)

Francuski filozof, pisarz, aktywista polityczny i społeczny. Myśliciel żywego słowa, intelektualista zaangażowany, profesor College de France, a wcześniej wykładowca na uniwersytetach w Lille, Clermont-Ferrand, także w Tunezji, Szwecji, Japonii, Stanach Zjednoczonych. W latach 1958-59 dyrektor w Centrum Cywilizacji Francuskiej na Uniwersytecie Warszawskim, objeżdżając Polskę „od Krakowa po Gdańsk” z wykładami, w trakcie których miał okazję przeprowadzania pierwszych „egzystencjalnych” par excellence badań stosunków władzy.

Jego praca doktorska, napisana pod kierunkiem Georges’a Canguilhelma, „Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu” (1961), zmieniła sposób pisania o historii i wywołała zarówno podziw, jak i konsternację wśród najwybitniejszych myślicieli tamtych czasów.

Z kolei jego nowatorskie potraktowanie nauk humanistycznych zaowocowało serią pozycji, z których każda poszerzała dotychczasowe pola badawcze, określając dodatkowe novum, i wnosiła nowoczesną architekturę pojęciową w przestrzeni wiedzy. „Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych” uczyniła Foucaulta najbardziej znanym i rozpoznawalnym filozofem XX wieku. Pozycje, takie jak „Archeologia wiedzy”, „Nadzorować i karać. Narodziny więzienia”, weszły do kanonu nauk politycznych i społecznych; w końcu „Historia seksualności” stała się podsumowaniem jego życiowego oeuvre i swoistym testamentem, w którym przepowiadał, że każdy z nas może być szaleńcem, wszystko bowiem zależy od tego, co w danym momencie uznajemy za szalone.